وکیل اداره کار در ایران
نقش وکیل اداره کار و قانون کار در فرآیند کاری شرکت‌ها و مؤسسات تحت الشمول آن چیست و چه کاربردی در جلوگیری از دعاوی حقوقی دارد؟
اداره کار و قوانین مربوط به آن در هر نظام حقوقی، نقشی حیاتی در تنظیم روابط بین کارگران و کارفرمایان ایفا می‌کنند. در جمهوری اسلامی ایران، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان مرجع اصلی نظارت بر اجرای قوانین کار و حمایت از حقوق کارگران و کارفرمایان محسوب می‌شود. از آنجایی که دعاوی اداره کار شامل طیف وسیعی از مسائل مختلف، از جمله حقوق و مزایا، قراردادهای کاری، بیمه و اخراج است که در هر کدام از این مسائل وکیل اداره کار نقش متفاوت و برجسته‌ای را ایفا می‌نماید. در این مقاله، به بررسی مفاهیم اساسی و دعاوی رایج در اداره کار و نقش وکیل اداره کار در مسائل پیرامون قانون کار پرداخته و توصیه‌هایی برای کارفرمایان و کارگران ارائه خواهیم داد.
مفهوم اداره کار و مسئولیت‌های آن در ایران
اداره کار، به عنوان یکی از ارگان‌های دولتی، مسئول نظارت بر اجرای قوانین کار و رسیدگی به دعاوی مربوط به روابط کاری بین کارگران و کارفرمایان است. این اداره در راستای اجرای صحیح قانون کار، وظایف و مسئولیت‌های مختلفی دارد که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نظارت بر رعایت حقوق کارگران و کارفرمایان
اداره کار از طریق بررسی شکایات، نظارت بر قراردادهای کاری، وضعیت بیمه و حقوق کارگران، به طور مستقیم از نقض حقوق آنان جلوگیری می‌کند.
- بررسی و صدور رای در دعاوی حقوقی
دعاوی مختلف از جمله اختلافات مالی و قراردادی بین کارگر و کارفرما، در اداره کار مورد بررسی قرار می‌گیرد و به حل اختلافات رسیدگی می‌شود.
- نظارت بر قراردادهای کاری
قراردادهای کاری باید به‌طور دقیق و مطابق با قانون تنظیم شوند تا از بروز مشکلات حقوقی جلوگیری شود و این امر مهم برعهده اداره کار و ارگان‌های آن می‌باشد که یک نمونه از قراردادهای فی‌مابین کارگر و کارفرما برای اداره کار ارسال می‌گردد.
- حمایت از حقوق کارگران در زمینه‌های مختلف
به سبب قدرت یک‌طرفه کارفرما در قراردادهای کار، نیاز به یک قدرت حمایتی جهت حمایت از حقوق و مزایای قانونی کارگران از جمله امنیت شغلی، بیمه و مزایای قانونی کارگر می‌باشد که اداره کار در نقش آن نیروی حمایتی ظاهر می‌شود.
- رسیدگی به اختلافات مابین کارگر و کارفرما
در مواردی که اختلافات منجر به شکایت شود، اداره کار وارد عمل می‌شود و به عنوان مرجع رسیدگی‌کننده با توجه به ادله و اماره‌ها با صدور احکام قانونی، حقوق طرفین را حفظ می‌کند.
دعاوی رایج در اداره کار در ایران
۱. دعاوی مربوط به قرارداد کاری
یکی از مسائل کلیدی در روابط کاری میان کارگر و کارفرما، تنظیم صحیح قرارداد است. قراردادهای کاری باید به‌طور دقیق و با رعایت تمامی جزئیات قانونی تنظیم شوند تا هیچ‌کدام از طرفین در آینده با مشکلات حقوقی مواجه نشوند و به‌کارگیری چنین ظرافت و قواعد خاص در قراردادها در حیطه و تخصص وکیل اداره کار می‌باشد و انجام آن باید به یک وکیل اداره کار که حرفه‌ای در این زمینه بوده و دارای تجربه کافی است، سپرده شود. برخی از مشکلات رایج در این زمینه عبارتند از:
الف. عدم تنظیم صحیح قرارداد
طبق مقرره ماده ۱۰ قانون کار، مشخصات طرفین، ساعات کار، تعطیلات و مرخصی‌ها، محل انجام کار، تاریخ انعقاد قرارداد، مدت قرارداد_چنانچه کار برای مدت معین باشد_ و دیگر مواردی که عرف و عادت شغل یامحل، ایجاب نماید و همچنین مزد معین شده بر اساس میزان تعیین شده از جانب شورای عالی کار به همراه مزایای اعطایی و دیگر موارد مشخص شده در قانون کار که باید مورد توافق طرفین واقع شده و در قرارداد به صورت دقیق مشخص گردد.
در صورتی که قرارداد به‌طور دقیق و شفاف تنظیم نشود، ممکن است مشکلاتی در آینده بروز کند. برای مثال، اگر میزان حقوق یا ساعات کاری به‌طور دقیق در قرارداد ذکر نشود، طرفین در صورت بروز اختلاف نمی‌توانند به شواهد قانونی و قراردادی استناد کنند؛ فرض کنید کارفرما قرارداد کارگر را به‌طور شفاهی تنظیم کرده و موارد مهمی همچون ساعات کار، مرخصی‌ها و حقوق ماهانه را مشخص نکرده است که در این حالت، در صورت بروز اختلاف، کارگر نمی‌تواند حقوق خود را اثبات کند و احتمال پیروزی در دعوا کاهش می‌یابد.
ب. تغییر یک‌طرفه شرایط کاری
طبق قانون کار، هیچ‌یک از طرفین نمی‌تواند به‌صورت یک‌جانبه شرایط قرارداد را تغییر دهد. در صورتی که کارفرما تصمیم بگیرد شرایط کاری را تغییر دهد، باید رضایت کارگر جلب شود؛ بنابراین، اگر کارفرما تصمیم بگیرد که ساعات کاری را افزایش دهد بدون اینکه با کارگر مشورت کند و رضایت او را جلب کند، کارگر می‌تواند از طریق اداره کار به این تغییرات اعتراض کرده و خواهان بازگشت به شرایط پیشین شود.
ج. فسخ غیرقانونی قرارداد
کارفرما نمی‌تواند به‌طور یک‌جانبه قرارداد کاری را فسخ کند مگر در موارد خاصی که در قانون پیش‌بینی شده است. موارد خاتمه مدت قراردادی فقط به یکی از طرق اعلامی در ماده ۲۱ قانون کار امکان پذیر می‌باشد: بازنشستگی کارگر، ازکارافتادگی کلی کارگر، انقضای مدت در قراردادهای کار با مدت موقت و عدم تجدید صریح یا ضمنی آن، پایان کار در قراردادهایی که مربوط به کار معین است و نهایتا استعفای کارگر؛
البته قانون‌گذار مقرره‌ای را جهت تداوم و ادامه فعالیت کارگاه و شرکت پیش‌بینی نموده و براساس آن در صورت استعفای کارگر، این درخواست باید به کارفرما تقدیم شده و ۱ ماه از تقدیم درخواست، کارگر به کار خویش ادامه دهد. بنابراین؛ اگر کارفرما بدون دلیل موجه شناخته شده در قوانین، کارگر خویش را اخراج نماید، با شکایت کارگر و با حکم اداره کار، کارگر به کارخویش بازگشته و کارفرما موظف به پذیرش او و جبران خسارات وارده و حقوق به تعویق افتاده این مدت زمان کارگر می‌باشد و به سبب چنین اقدام نابخردانه‌ای، برای کارفرما تخلف رد شده و دچار زیان‌های مالی نیز می‌گردد و این درحالیست که وجود یک وکیل اداره کار حرفه ای در مجموعه از وقوع چنین مسائلی جلوگیری می‌نماید.
۲. دعاوی مربوط به حقوق و مزایا
یکی از شایع‌ترین دعاوی در اداره کار، دعاوی مربوط به حقوق و مزایای کارگران است که محور اساسی قراردادها را هم تشکیل می‌دهد؛ عدم پرداخت حقوق به‌موقع، عدم پرداخت پاداش‌ها و مزایای قانونی، کاهش غیرمجاز حقوق، عدم پرداخت اضافه‌کاری از جمله اختلافاتی است که طرفین بدان سبب به اداره کار مراجعه می‌کنند. از دیگر مزایایی که قانون کار برای کارگر به رسمیت شناخته است، مرخصی همراه پرداخت حقوق و مزایا برای روزهایی است که به کار نپرداخته است که قانون‌گذار، مرخصی استحقاقی به همراه برخورداری از حقوق را در قانون کار به رسمیت شناخته است و ۹ روز از این مدت، طبق ماده ۶۶ قانون فوق‌الذکر قابل ذخیره بوده که می‌تواند در سالیان بعدی مدت قراردادی، از آن استفاده نموده یا نهایتا در صورت عدم استفاده کامل از آنها، کارفرما مکلف به پرداخت مبالغ آن روزها برای کارگر می‌باشد. پس در صورت تعیین مزایا توسط وکیل اداره کار و گنجاندن آنها توسط وی در قرارداد، از اختلافات بعدی جلوگیری خواهد شد.
۳. دعاوی مربوط به بیمه و تأمین اجتماعی
طبق مقرره‌های قانون کار و بیمه تأمین اجتماعی، کارفرمایان موظف به بیمه نمودن کارگران خود هستند. این پروسه درعین حال که در ظاهر ساده به نظر می‌رسد لکن دارای پیچیدگی‌های خاصی است که باید در مواعد خاصی اسامی کارگران و گزارش کار به تأمین اجتماعی داده شده و و مبلغ بیمه مربوطه به صورت کامل پرداخت گردد که در صورت عدم توجه به آن و عدم رعایت تکالیف قانونی، طبق مقرره ماده ۹۸ قانون تأمین اجتماعی، کارفرما محکوم به پرداخت جریمه می‌گردد. «کارفرمایانی که در موعد مقرر در این قانون حق بیمه موضوع قانون را پرداخت ننمایند، علاوه بر تأدیه حق بیمـه به پرداخت مبلغی معادل نیم در هزار مبلغ عقب افتاده برای هر روز تاخیر بابـت خـسارت تـاخیر ملـزم خواهنـد بـود ایـن خسارت نیزبه ترتیب مقرردر ماده ۵۰ این قانون وصول خواهد شد». بنابراین در صورت سپردن مسائل قراردادی و خصوصا بیمه مربوط به قانون کار و قوانین مربوطه به یک وکیل اداره کار که دارای تسلط و تجربه کافی در این زمینه است، موضوعات مربوط به بیمه کارگران مجموعه شما به سهولت انجام خواهد گرفت.
۴. دعاوی مربوط به اخراج و نقض امنیت شغلی
یکی از مهم‌ترین دعاوی در اداره کار، دعاوی مربوط به اخراج غیرقانونی کارگران است. طبق قانون، کارفرما نمی‌تواند بدون دلیل موجه کارگر را اخراج کند و در صورت اخراج غیرقانونی، کارگر می‌تواند از طریق اداره کار درخواست بازگشت به کار کند. بنابراین، اگر کارگر در محیط کار در پیگیری حقوق خود با کارفرما دچار مشکل می‌شود و کارفرما به‌دلیل همین پیگیری‌ها او را اخراج می‌کند. در این صورت، کارگر می‌تواند با شکایت به اداره کار از حقوق خود دفاع کند و حتی خسارات وارده را مطالبه کند.
مؤسسه حقوقی پویا یعقوبی‌راد
دعاوی اداره کار یکی از حوزه‌های پیچیده و پرچالش حقوقی است که در صورت عدم رعایت قوانین و مقررات، می‌تواند مشکلات جدی برای کارگران و کارفرمایان ایجاد کند. از آنجا که کارفرمایان بزرگ که صاحب کسب‌و کارهای بزرگی نیز هستند، عمده مسائل‌شان مربوط به نیروی انسانی بوده که مشمول قانون کار می‌باشند، آگاهی نسبت به مسائل قانون کار و اداره کار از مسائل حیاتی برای چنین کسب‌وکارها و شرکت‌هایی محسوب می‌شود، بنابراین حضور یک وکیل اداره کار دارای نقش فعال و مهمی در مجموعه آنها جهت پیشبرد فعالیت‌هایشان خواهد بود. در صورت بروز هرگونه مشکل یا اختلاف در حوزه قانون و اداره کار، مشورت با یک وکیل اداره کار و قانون کار می‌تواند راه‌حلی مؤثر و کارآمد باشد تا طرفین از حقوق خود به‌طور کامل بهره‌مند شوند.
اگر درخصوص دعاوی اداره کار و قانون کار در ایران نیاز به مشاوره و وکیل داشتید تیم وکیل ایرانی حرفه‌ای‌ترین و مجرب‌ترین وکیل‌ها را از موسسه حقوقی پویا یعقوبی‌راد به شما ارائه می‌دهد.
