اینترپل یا پلیس بین الملل و ساختار آن (بخش اول)
ساختار اینترپل یا پلیس بین‌الملل چگونه است و چه نقشی در تأمین امنیت جهانی ایفا می‌نماید؟
اینترپل، یک سازمان بین‌المللی است برای همکاری پلیس‌ها در سطح جهانی. هدف این سازمان، تسهیل همکاری میان نیروهای پلیس کشورهای مختلف برای مبارزه با جنایات بین‌المللی مانند قاچاق انسان، مواد مخدر، تروریسم، سرقت‌های بزرگ و سایر فعالیت‌های مجرمانه است. پلیس اینترپل هیچ‌گونه قدرت اجرایی یا قضائی ندارد و نمی‌تواند مستقیماً به دستگیری افراد بپردازد، در عوض، از طریق تبادل اطلاعات، داده‌های جنایی و هشدارهای مختلف میان کشورهای عضو، به نیروهای پلیس در پیگیری پرونده‌های بین‌المللی کمک می‌کند.
همانطور که از اسم و نقش اینترپل پیدا است، نهادی است مهم که دارای اثرات چشم‌گیری در زمینه جنایات بین‌المللی است، بنابراین به سبب همین نقش تأثیرگذار و مهم پلیس بین‌الملل در دو مقاله به مسائل پیرامون آن پرداخته و سعی در آگاهی و آشنا نمودن هر چه بیشتر شما با نهاد بین‌الملل پلیس اینترپل خواهیم نمود.
مقاله اول که در این متن به آن خواهیم پرداخت، مسائل مقدماتی این نهاد از قبیل ماهیت و ساختار پلیس اینترپل بین‌المللی و همچنین انواع اعلان‌های صادره این نهاد را مطرح می‌نماید و در مقاله دوم به موضوعات اساسی‌تر پلیس اینترپل که شخص درگیر با این نهاد با آن‌ها مواجه خواهد شد، یعنی طریقه شکایت و پیگیری پرونده در پلیس بین‌الملل و چگونگی اعمال قواعد این نهاد در داخل کشور ایران و نهایتا دستگیری و استرداد مجرمین می‌پردازیم.
ماهیت اینترپل یا ساختار پلیس بین‌الملل
اینترپل که مخفف سازمان بین‌المللی پلیس جنایی (International Criminal Police Organization) است، نهادی مستقل و بین‌المللی محسوب می‌شود که با هدف تأمین امنیت عمومی، مقابله با جرایم و کنترل تخلفات بین‌المللی در میان کشورهای عضو ایجاد شده است. با توسعه جوامع و تغییرات اجتماعی، ماهیت جرم نیز دستخوش تحول شده است. گسترش جرایم سازمان‌یافته در سطح بین‌المللی، ضرورت ایجاد یک نهاد هماهنگ‌کننده برای مبارزه با این تهدیدات را بیش از پیش نمایان ساخته است و در همین راستا، سازمان اینترپل تأسیس گردید.
اینترپل در سال ۱۹۲۳ در شهر وین، اتریش پایه‌گذاری شد. بر اساس آخرین آمار ۱۹۶ کشور در عضویت آن هستند که ایران نیز یکی از اعضای این مجموعه جهانی است. در حال حاضر نیز دفتر مرکزی اینترپل، در لیون فرانسه مستقر است.
تمرکز اصلی اینترپل بر تأمین امنیت عمومی، مقابله با پول‌شویی، جرایم سایبری، تروریسم، قاچاق اسلحه و مواد مخدر، و همچنین استرداد مجرمان است.
ساختار و تشکیلات پلیس بین‌الملل (اینترپل)
سازمان اینترپل از شش بخش اصلی تشکیل شده است که هر یک وظایف مشخصی را بر عهده دارند:
- مجمع عمومی: مجمع عمومی بالاترین نهاد تصمیم‌گیری اینترپل محسوب می‌شود و وظایفی مانند اجرای مفاد اساسنامه، تصویب برنامه‌های سالانه و ارائه راهکارهای لازم برای تحقق اهداف سازمان را بر عهده دارد.
- کمیته اجرایی: این کمیته شامل ۱۸ عضو است که متشکل از رئیس سازمان، دو معاون و ۱۵ عضو دیگر می‌باشد. جلسات آن حداقل یک بار در سال برگزار می‌شود و مسئولیت تنظیم برنامه‌های مجمع عمومی، نظارت بر عملکرد دبیرخانه، و بررسی بودجه و هزینه‌های سازمان را بر عهده دارد.
- دبیرخانه سازمان: دبیرخانه، که به‌عنوان بخش دائمی سازمان فعالیت می‌کند، تحت مدیریت دبیرکل اینترپل قرار دارد. این بخش مسئولیت اعلام جرایم بین‌المللی، بررسی و تحلیل آمار آن‌ها، تحقیقات درباره ریشه‌های وقوع جرم، و اجرای مصوبات مجمع عمومی و کمیته اجرایی را بر عهده دارد.
- دفتر ملی مرکزی: در هر کشور عضو اینترپل، یک دفتر ملی مرکزی تأسیس می‌شود که با دبیرخانه و سایر دفاتر ملی کشورهای عضو در ارتباط است. این دفتر مسئولیت اولیه در زمینه شناسایی، دستگیری و استرداد مجرمان فراری به کشور محل وقوع جرم را بر عهده دارد.
- هسته مشاوران: این بخش متشکل از گروهی از متخصصان و اساتید حوزه‌های مختلف است که برای مدت سه سال از سوی کمیته اجرایی انتخاب می‌شوند. وظیفه اصلی این نهاد ارائه مشاوره‌های علمی و فنی به اینترپل در مواجهه با چالش‌های تخصصی است.
- کمیسیون بررسی پرونده‌ها: این کمیسیون، که به‌عنوان نهادی مستقل در ساختار اینترپل فعالیت می‌کند و سه وظیفه اصلی دارد که عبارتند از: بررسی اطلاعات شخصی متهمان و تطبیق آن با مقررات سازمان، ارائه مشاوره در مورد عملیات و پروژه‌های اینترپل، و رسیدگی به درخواست‌های مرتبط با پرونده‌های موجود در سازمان.
انواع اعلان‌های اینترپل و کارکرد آن‌ها
اعلان‌های بین‌المللی اینترپل پیام‌هایی رسمی هستند که توسط دفاتر مرکزی پلیس کشورهای عضو تهیه و به دبیرخانه مرکزی اینترپل ارسال می‌شوند. این اعلان‌ها شامل اطلاعات دقیق و جامع از مجرمان بین‌المللی مانند مشخصات هویتی، روش‌های ارتکاب جرم، تصاویر، اثر انگشت و سایر داده‌های مرتبط است.
پس از دریافت این اطلاعات، دبیرخانه مرکزی اینترپل آن‌ها را در اختیار کشورهای عضو قرار می‌دهد تا کنترل‌های مرزی، شناسایی مجرمان و اقدامات لازم در خصوص دستگیری یا نظارت بر آن‌ها تسهیل شود.
این اعلان‌ها بسته به ماهیت موضوع و سطح اهمیت به چند دسته تقسیم می‌شوند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
۱. اعلان آبی (Blue Notice)
این اعلان زمانی صادر می‌شود که فرد مورد توجه پلیس قرار دارد و نیاز به جمع‌آوری اطلاعات بیشتری درباره او وجود دارد. هدف از اعلان آبی، بررسی سوابق و فعالیت‌های فرد برای ارزیابی خطرات احتمالی و پیشگیری از وقوع جرم است.
فرض کنید فردی در کشور فرانسه به اتهام کلاهبرداری گسترده تحت تعقیب قرار گرفته است. مقامات قضایی فرانسه متوجه می‌شوند که وی پس از ارتکاب جرم، کشور را ترک کرده و محل اختفای او مشخص نیست. برای شناسایی مکان فعلی این فرد، پلیس فرانسه درخواست اعلان آبی (Blue Notice) را به اینترپل ارسال می‌کند. این اعلان شامل مشخصات هویتی، عکس، اثر انگشت و اطلاعات مربوط به جرم است. پس از صدور اعلان آبی، تمامی کشورهای عضو اینترپل موظف می‌شوند در صورت یافتن اطلاعاتی درباره محل حضور این فرد، آن را به پلیس فرانسه گزارش دهند. اعلان آبی صرفاً برای ردیابی و شناسایی محل اقامت یک فرد تحت تعقیب صادر می‌شود و به‌معنای درخواست دستگیری نیست.
۲. اعلان سبز (Green Notice)
اعلان سبز ماهیت هشداردهنده و پیشگیرانه دارد و برای افرادی صادر می‌شود که سابقه ارتکاب جرم داشته‌اند و احتمال بازگشت به فعالیت‌های مجرمانه در آن‌ها وجود دارد. این اعلان، اطلاعات لازم درباره فرد، روش‌های ارتکاب جرم و سابقه کیفری وی را در اختیار کشورهای عضو قرار می‌دهد تا اقدامات لازم برای جلوگیری از تکرار جرم انجام شود.
به عنوان مثال، مقامات ایتالیا از آزادی یک مجرم خطرناک که سابقه جرایم جنسی علیه کودکان دارد، نگران هستند. آن‌ها اعلان سبز صادر می‌کنند تا به کشورهای دیگر هشدار دهند که این فرد ممکن است در مناطق مختلف مجدداً مرتکب جرم شود.
۳. اعلان زرد (Yellow Notice)
اینترپل برای ردیابی افراد گمشده و مفقودالاثر اعلان زرد صادر می‌کند. زمانی که فردی در یک کشور ناپدید شود و اثری از او در دست نباشد، اینترپل با دریافت مشخصات و عکس فرد مفقود، اطلاعات را به دبیرخانه مرکزی ارسال کرده و سپس به کشورهای عضو منتقل می‌کند تا در روند جست‌وجو کمک کند.
به عنوان مثال، فردی در لندن گم شده است. خانواده او با پلیس تماس می‌گیرند و پلیس بریتانیا از اینترپل درخواست اعلان زرد می‌کند. این اعلان به تمام کشورهای عضو ارسال می‌شود تا اگر او در جایی پیدا شد، اطلاع‌رسانی انجام شود.
۴. اعلان مشکی (Black Notice)
اعلان مشکی مختص شناسایی اجساد ناشناس است. در مواردی که جسدی در یک کشور پیدا شود و هویت آن نامعلوم باشد، پلیس کشور مربوطه از طریق اینترپل درخواست می‌کند تا اطلاعات جسد در سطح بین‌المللی منتشر شده و با بانک اطلاعاتی کشورهای دیگر تطبیق داده شود.
به عنوان مثال، در یک جنگل در تایلند، جسد فردی پیدا می‌شود که هیچ مدرک شناسایی همراه او نیست. مقامات تایلند اطلاعات جسد را به اینترپل ارسال کرده و اعلان سیاه صادر می‌کنند تا اگر کشور دیگری فردی با مشخصات مشابه را گزارش کرده باشد، هویت جسد شناسایی شود.
۵. اعلان قرمز (Red Notice)
اعلان قرمز بالاترین سطح هشدار در سیستم اینترپل است و برای افراد تحت تعقیب یا محکومان قطعی صادر می‌شود. در این اعلان، کشوری که مجرم در آن دستگیر شده موظف است بلافاصله موضوع را به کشور درخواست‌کننده و دبیرخانه مرکزی اینترپل اطلاع دهد و اقدامات لازم برای استرداد وی را انجام دهد. علی رغم تصور اکثر افراد، اعلان های قرمز صادر شده در سیستم اینترپل برای همه قابل مشاهده نیست و تنها تعداد کمی از این اعلان ها برای عموم در دسترس است.
به عنوان مثال، فردی در کشور آلمان به اتهام قتل تحت تعقیب است. او قبل از دستگیری به برزیل فرار می‌کند. مقامات آلمانی برای استرداد او از طریق اینترپل اعلان قرمز صادر می‌کنند. اگر پلیس برزیل او را شناسایی و بازداشت کند، فرایند استرداد به آلمان آغاز می‌شود.
این سیستم اعلان‌ها، به تقویت همکاری‌های بین‌المللی در حوزه اجرای قانون کمک می‌کند و امکان ردیابی مجرمان، جلوگیری از جرایم سازمان‌یافته و حمایت از افراد مفقود را در سطح جهانی فراهم می‌آورد.
جهت اطلاع بیشتر بر روی مقاله نحوه ثبت شکایت از طریق پلیس اینترپل (بخش دوم) کلیک کنید.
خدمات مؤسسه حقوقی پویا یعقوبی‌راد
مؤسسه حقوقی پویا یعقوبی‌راد با تیمی از وکلای متخصص و باتجربه در زمینه مسائل مربوط به اینترپل، آماده است تا در تمامی موضوعاتی که به اینترپل مربوط بوده و اعلان‌های صادره آن، شما را همراهی کند. تیم حقوقی ما با تسلط کامل بر قوانین داخلی و بین‌المللی و تجارب عملی در زمینه پلیس بین‌الملل و آگاهی از رویه‌های بین‌المللی در این زمینه و امور بین‌الملل ملی، می‌تواند راهکارهای مناسب و عملی را برای اثبات و دستگیری شخصی که جرمی علیه شما انجام داده تا پیگیری اعلان‌های صادره علیه شما خصوصا اعلان قرمز جهت نقض اعلان‌ها و رفع اثرشان در داخل و بین‌الملل خصوصا اینترپل مرکزی در اختیار شما قرار دهد.
اگر در خصوص موضوعات پیرامون پلیس بین الملل یا اینترپل، نیاز به مشاوره یک وکیل داشتید، تیم وکیل ایرانی حرفه‌ای‌ترین و مجرب‌ترین وکیل‌ها را از مؤسسه حقوقی پویا یعقوبی‌راد به شما ارائه می‌دهد.
